همه ی ما مشاهده می کنیم که امروزه شرایط اقتصادی کشورمان رو به زوال رفته است و زندگی اقتصادی افراد نیز با دشواری هایی رو به رو شده است. از این رو، برخی از بانک ها تسهیلاتی را به افراد ارائه می کنند تا افراد بتوانند با استفاده از این تسهیلات، امور مختلف خود را سر و سامان دهند. هر آنچه که باید درباره مصوبه ی بانکی بدانید را در مقاله به شما یادآوری کرده ایم.
قانون بانکی جمهوری اسلامی ایران مصوبات زیادی را در این زمینه به وجود آورده است. این مصوبات بانکی قابلیت این را دارند که به اشخاص ویژه ای تعلق پیدا کنند و یا بتوانند به تمامی افراد جامعه ارائه شوند. البته این موضوع به نظر کلی بانک مرکزی کشورمان بستگی دارد و نمی توانیم بگوییم که هر یک از بانک ها به تنهایی و با توجه به شرایط خود در مورد این مصوبات تصمیم گرفته اند.
ار انجایی که بانک مرکزی کشور ما وظیفه ی تنظیم قوانین و مقررات مربوط به نظام های مالی و پولی کشور را به عهده دارد، باید تمامی مصوباتی که مربوط به ورود و خروج پول از کشور هستند و یا تمامی قوانینی که مربوط به پرداخت تسهیلات به مردم هستند را تنظیم نماید. برای مثال، زمانی که این بانک بگوید واحد پولی کشور ما ریال است، تمامی بانک ها باید تابع آن باشند و فعالیتهای خود را بر اساس واحد پولی ریالی انجام دهند.
این بانک وظیفه دارد تمامی مصوبات بانکی خود را به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز برساند تا در نهایت بتواند در مورد تمامی امور بانکی و بانکداری نظر دهد. علاوه بر این، بانک مرکزی باید بتواند بخشنامه هایی را که بر همین نظام مالی و نظام پولی کشور حاکمیت دارند را تغییر دهد و یا آن ها را تحکیم نماید.
در ادامه ی این مطلق می خواهیم شما را با ماهیت مصوبه ی بانکی و چیستی آن آشنا کنیم. همچنین اگر تمایل دارید که بدانید شرایط دریافت مصوبات بانکی به چه صورت است و یا چه کسانی می توانند از این مصوبات استفاده کنند، با ما همراهی داشته باشید.
ماهیت مصوبه ی بانکی
مصوبات بانکی به بخشنامه ها و قوانین مختلفی گفته می شود که از سوی بانک مرکزی به مجلس شورای اسلامی فرستاده می شوند تا پس از تشخیص صلاحیت آن ها، به تایید برسند و به عنوان یک قانون کلی مورد استفاده قرار بگیرند. به طور کلی امروزه مصوبات بانکی در کشور ما تمامی تسهیلات بانکی را در بر می گیرد و قوانین مربوط به ان ها را نیز تنظیم می کند.
بسیاری از این مصوبات به یک قانون تبدیل شده اند اما خیلی از این مصوبات هم وجود دارند که هنوز تایید نشده و به قانون تبدیل نشده اند. شاید عدم تایید این مصوبات به دلیل عدم صلاحیت آن ها باشد.
ما در ادامه شما را با انواع گوناگون مصوبات بانکی اشنا می کنیم.
انواع مصوبات بانکی
برخی از اصلی ترین مصوباتی ه در بانک های امروزی ما رواج دارند، عبارتند از:
- مصوبات و مقرراتی که مربوط به پیشگیری از پول شویی و اختلاس در کشور می باشند. این مصوبات خود به دسته های گوناگونی تقسیم شده اند.
- مصوباتی که مربوط به ورود و خروج فلزات گرانبها هستند. این مصوبات قوانین ورود و خروج این فلزات را نیز در بر می گیرند.
- یکی از مصوبات بانکی که از سال ۸۳ به بعد تنظیم و اجرا گردید، مصوبات مربوط به وام های پرداختی بود که بدون ضامن انجام می شد. طبق این مصوبه دیگر بانک ها نباید وام بانکی را بدون ضامن یا اعتبار به افراد پرداخت می کردند و کسانی هم که شرایط مورد نیاز برای دریافت وام را نداشتند، نمی توانستند دست به دریافت وام های بانکی در انواع گوناگون بزنند.
- از جمله مصوبات بانکی که امروزه از اهمیت زیادی برخوردار است، می توانیم به مصوبه ی مربوط به فعالیت افراد در بانک ها اشاره کنیم. از آنجایی که کارکنان بانک ها نیز باید اصول مختلفی را در کار رعایت کنند، مصوباتی با عنوان مقررات ناظر بر شیوه ی فعالیت در بانک ها به وجود آمده اند که بر همین موضوع دلالت دارند. در این مصوبات تمامی اصول اجرایی و خدمات مختلفی که یک بانک باید به افراد و مشتریان خود ارائه دهد، وارد شده است.
- یکی دیگر از مصوبات بانکی، مصوبات مربوط به صدور یا باطل کردن کارت های بانکی یا کارت های پرداخت و هدیه می باشند. این مصوبات قابلیت این را دارند که تمامی ضوابط ناظر بر صدور یا باطل کردن کارت را تعیین کنند و افراد را محدود به همین قوانین و مقررات نمایند.
- از جمله مصوبات بانکی امروزی می توانیم به مصوبات مربوط به آیین نامه های تعهدات افراد و اشخاص چ در زمینه ی اقتصادی کلان و چه در زمینه ی اقتصادی خرد اشاره کنیم. مضمون این آیین نامه ها چنین می گوید که تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی باید برای انجام خدمات بانکی گوناگون، تعهداتی که در همان زمینه مشخص شده اند را بپردارند. در غیر این صورت، بانک حق ندارد تسهیلاتی را به شما بپردازد.
- همه ی ما می دانیم که امروزه بر فعالیت تمامی بانک هایی که وجود دارند، نظارت هایی انجام می شود. ممکن است در صورت عدم وجود نظارت، افراد تخلف کنند و یا از شرایط اقتصادی کشور سوء استفاده نمایند. از این رو مصوباتی بانکی در سال ۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران رسید که در آن، وظایف و مسئولیت های بازرسان بانکی مشخص شده بود و افرادی که از چارچوب این وظایف خارج می شدند، صلاحیت خود را در بازرسی بانک های مختلف از دست می دادند و به عبارتی از جایگاه خود برکنار می شدند.
- یکی دیگر از مصوبات بانکی مربوط به شرایطی می شود که می تواند گردش پول در کشور را به حد بی نهایت برساند و گشایش اقتصادی را برای تمامی اقشار جامعه به وجود بیاورد.
- بازار ارز نیز یکی از بازارهایی است که به طور حتمی به انواع مصوبه های بانکی نیازمند می باشد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای این بازار نیز مصوباتی را با عنوان دستورالعمل های اجرایی در زمینه ی عملیات بازار ارز تدوین نموده است که طبق آن کسانی که در این بازار فعالیت دارند، محدوده ی فعالیت خود را مشخص می کنند و در چارچوب همین محدوده اقدام به عمل می نمایند.
چه کسانی می توانند مصوبه ی بانکی دریافت کنند؟
شاید برای شما نیز این سوال پیش بیاید که مصوبات بانکی برای چه کسانی قابل اجرا است و یا چه افرادی می توانند این نوع از مصوبات را در فعالیت های بانکی خود به کار بگیرند؟
باید بگوییم که بانک های مختلف جمهوری اسلامی ایران که مصوباتی را برای انجام امور گوناگون خود دارند، این مصوبات را برای افراد مختلف در نظر گرفته اند. برای مثال مصوبات بانکی هم می توانند برای افرادی که در بانک به عنوان خدمات دهنده فعالیت دارند، تدوین شوند و هم می توانند برای افرادی که از بانک خدمات می گیرند تدوین شوند. علاوه بر این، می توانیم بگوییم که مصوبات بانکی به تمامی افرادی که در زمینه ی ورود و خروج ارز و فلزات و کالاهای گرانبها نیز فعالیت می کنند، تعلق می گیرد.
به طور کلی افرادی که باید به مصوبات بانکی توجه داشته باشند عبارتند از:
- بانک های فرعی که در زیر مجموعه ی بانک های اصلی قرار دارند.
- بانک مرکزی که خود تدوین کننده ی مصوبات کلی بانک ها می باشد نیز باید به مصوبات بانکی در زمینه های گوناگون مانند پرداخت تسهیلات بانکی به مشتریان، توجه داشته باشد.
- تمامی افرادی که در بازار خرید و فروش ارز به خصوص ارزهای دلاری فعالیت دارند نیز باید از مصوبات بانکی استفاده کنند.
- گونه ای از مصوبات بانکی نیز وجود دارند که مخصوص تمامی افرادی می شوند که به هر گونه ای قرار است از بانک خدمات مختلف را دریافت کنند. این خدمات شامل افتتاح حساب های سپرده و یا دریافت و پرداخت وام های بانکی می شود.
- برخی از مصوبات بانکی نیز مربوط به آیین نامه ای اجرایی ای می شود که باید تمامی کارکنان بانک ها به آن ها احترام بگذارند و در همان چارچوب فعالیت کنند. در این صورت تخلف از این مصوبات جریمه ایی را در پی دارد
نظارت بر اجرای مصوبات بانکی
همان طور که پیش تر گفتیم، بانک ملی مسئولیت تنظیم مصوبات گوناگون در تمامی ابعاد را به عهده دارد. این بانک برای این که بتواند تمامی مصوبات خود را به اجرا برساند، شرایط گوناگونی را در نظر گرفته است. برای مثال یکی از این شرایط این است که اگر بانکی از حد مشخص شده ی این مصوبات تجاوز کند، جریمه می شود و یا ممکن است بانک مرکزی اقدام به منحل کردن آن بانک کند.
به طور کلی بانک مرکزی وظیفه ی نظارت بر اجرای دقیق مصوبات تدوین شده را دارد و از ارکان گوناگونی تشکیل شده است. این ارکان شامل مجمع عمومی بانک مرکزی، شورای مربوط به قوانین پولی و اعتباری بانک مرکزی، هیئت عامل و هیئت نظارت بر اسکناس های ذخیره شده ی بانک مرکزی می شود.
این بانک وظایف متعددی نیز دارد. وظایف آن عبارتند از:
- بانک مرکزی باید طبق قوانین مربوط به انتشار و چاپ کردن اسکناس، این اسکناس ها را چاپ نماید و در اختیار عموم مردم قرار دهد. همچنین بانک مرکزی باید سکه های فلزی اعتباری را در دسترس تمامی مردم قرار دهد.
- وظیفه ی دیگر این بانک که در اجرای مصوبات بانکی نیز اهمیت زیادی دارد، نظارت بانک مرکزی بر روی تمامی اموری است که مربوط به معاملات فلزات گرانبها مانند طلا و مشتقات آن می شود. این بانک باید بتواند ورود خروج این فلزات را کنترل نماید و موازنه ی اقتصادی کشور را بر اساس آن تنظیم کند.
- یکی دیگر از وظایف این بانک این این که رابطه ی بین خدمات گیرنده و خدمات کننده را به شیوه ای خوب تنظیم نماید.
به طور کلی مهم ترین ارگانی که باید بر روی اجرای دستورالعمل ها و مصوبات بانکی نظارت کند، همین بانک مرکزی تست. امروزه بانک مرکزی برای انجام درست این مصوبات، بازرسانی را در اختیار گرفته است که می توانند با کمک آن ها از تمامی شعبه های بانکی دیدن نماید و فعالیت آن ها را تحت بررسی در بیاورد.